سایت رسمی عباد الرحمن

تقلید غیر عاجز از استنباط از افضل یا غیر افضل

دلایل قائلین به جواز تقلید از غیر افضل:

1. اطلاق ادله جواز تقلید

آخوند ره: اطلاقات فقط بر جواز تقلید دلالت می کنند و در مقام تعیین تکلیف در صورت وجود معارض نیستند

2. سیره متشرعه

آخوند ره: چنین سیره ای را قبول نداریم.

3. لزوم عسر برای مکلفین و مجتهد

آخوند ره: عسر وجود ندارد چون می توانند به رساله او مراجعه کنند و اگر هم عسر لازم بیاید برای همه عسر پیش نمی آید و کسانی که عسر ندارند نمی توانند از غیر افضل تقلید کنند.

4. تشخیص افضل از غیر افضل عسری است.

اخوند ره: تشخیص افضل مشکلتر از تشخیص خود مجتهد نیست.

ادله کسانی که تقلید از غیر افضل را منع کرده اند:

1. اجماع

الف. اگر منظور اجماع محصل است به خاطر وجود اصل عدم حجیت قول غیر افضل است و اجماع مدرکی است

ب. اگر مراد اجماع منقول است اولا ذاتا حجیت ندارد و ثانیا احتمال مدرکیت آن را از اعتبار ساقط می کند.

2. روایات مانند مقبوله عمر ابن حنظله و نظائر آن مثل عهدنامه مفصلی که امام ع به مالک نوشته دلالت بر تقدیم قول افضل (افقه) می کند

آخوند ره: این روایات در مورد قضاوت و حکم است که لازم است حتما یکی از دو قول اختیار شود تا نزاع از بین برود

3. قیاس: صغری: قول افضل اقرب الی الواقع است. کبری: به حکم عقل واجب است قولی که اقرب الی الواقع است اخذ شود. نتیجه: لزوم اخذ از افضل

آخوند ره: هر دو مقدمه باطل است. صغری چون ممکن است که قول غیر افضل مطابق با قول میتی است که از همه افضل بوده است. کبری چون عقل حاکم است عقل حکم به وجوب اخذ اقرب الی الواقع می کند ( خواه  فی نفسه و خواه به کمک قرائن) و معلوم نیست ملاک اقربیت الی الواقع باشد ( شاید ظن الی الواقع باشد)