سایت رسمی عباد الرحمن

مشهور علمای شیعه: حیات شرط است مطلقا ( ابتدایی و استمراری)

مشهور اهل سنت: شرط نیست

اخباریها بعضی اصولی ها مثل میرزای قمی ره: شرط نیست.

بعضی مثل صاحب فصول تفصیل داده اند (ابتدایی جایز و استمراری جائز نیست.

دلیل: اصل عدم جواز تقلید از میت است.

استصحاب در تقلید ابتدائی:

تا زمانی که مفتی در حال حیات بود تقلید از او جائز بود حال پس از موتش شک می کنیم که آیا باز هم تقلید از وی جائز است؟

آخوند ره: اینجا جای استصحاب نیست. در جریان استصحاب لازم است موضوعی که در صدد استصحاب حکم آن هستیم از نظر عرف احراز شود آنگاه به خاطر شک در بقاء آن موضوع عرفی، استصحاب حکمی را جاری می کنیم.

در تقلید تبعیت از رای مفتی است و رای هر کسی پیرو وجود اوست. در مورد بقاء رای مفتی: به حکم عرف وقتی مفتی از دنیا برود رایش نیز از بین برود لذا قیامت که مجتهد زنده شود از باب اعاده المعدوم است.  از نظر عقل رای از بین نرفته و استصحاب به حکم عرف است نه عقل

اشکال: مثل روایت است که مردن راوی تاثیری ندارد

جواب: قیاس مع الفارق است بلکه مثل عدالت است که دائما باید باشد.

استصحاب در تقلید استمراری

دلیل جواز تقلید:

حکم عقل بدیهی قطعی: شما در صدد استصحاب حکم هستید و حال آنکه در اینجا حکمی وجود ندارد تا استصحاب شود چون رای مجتهد منجزیت عند اصابه الواقع و معذریت عند الخطا هست.

مشهور علمای اصولی شیعه مرادشان از حجیت معذریت و منجزیت نیست بلکه حکم ظاهری است. در این صورت استصحاب مورد پیدا می کند.

اشکال اخوند بر چنین استصحابی: در استصحاب حکم لازم است موضوع عرفی احراز شود احکام تقلیدیه ای که این مکلف در صدد استصحاب آنهاست:

1. یقین داریم به نحو مطلق بر موضوعات مترتب می شود: چنین حکمی قابل استصحاب است.
2. احتمال می دهیم که ترتب احکام تقلیدیه بر موضوعات مقید به رای مفتی باشد

3. یقین داریم که ترتب احکام تقلیدیه بر موضوعات مقید به رای مفتی باشد

پس یا یقین داریم یا احتمال می دهیم که رای مفتی در موضوع دخیل باشد لذا از نظر عرف، پس از موت مفتی باقی نمی ماند.

وجه ضعبف دوم که مجوز بقاء بر میت به آن استدلال کرده استفاده از اطلاقات جواز تقلید است:

1. آیاتی مانند آیه سوال اهل ذکر، کتمان، نفر و... که بر جواز تقلید به نحو مطلق دلالت دارد خواه مجتهد زنده باشد و خواه مجتهد مرده باشد

آخونده ره: اگر دلالت بر جواز تقلید از این آیات را بپذیریم ولی در مقام بیان از این نظر نیستند بلکه انصراف به تقلید از حی دارند (اما الحوادث الواقعه... فارجعوا)

وجه دیگر از میرزای قمی: با انسداد باب علم و علمی ملا ک در تقلید افاده ظن نوعی است و فرقی بین مجتهد میت و زنده نیست.

آخوند ره: با وجود دلیل نوبت به دلیل انسداد نمی رسد

وجه دیگر سیره متشرعه است

آخوند ره: سیره وجود ندارد.