سایت رسمی عباد الرحمن

توجه انسان به کوچکی خود در برابر این جهان

اولین راه از راه های درمان تکبر توجه به کوچکی خود در برابر این جهان است. ما نقطه ای کوچک در این دنیای پهناوریم و وقتی کهکشان ها را تصور کنیم نزدیک است که نتوانیم دیگر خودمان را هم حساب کنیم! تکبر این چنین موجودی چه معنایی دارد؟

حضرت على علیه السلام درباره ضعف و ناتوانى انسان مى فرماید:

مِسْکِینُ ابْنُ آدَمَ! مَکْتُومُ الْأَجَلِ، مَکْنُونُ الْعِلَلِ، مَحْفُوظُ الْعَمَلِ. تُؤْلِمُهُ الْبَقَّةُ، وَ تَقْتُلُهُ الشَّرْقَةُ، وَ تُنْتِنُهُ الْعَرْقَةُ [۱] 

بیچاره انسان!
سرآمد زندگى اش (زمان مرگش) نامعلوم،

علل و عوامل بیماریهایش ناپیدا و مجهول،

کردار و رفتارش در جائى محفوظ (و باید روزى پاسخگو باشد)،

پشه اى او را آزار مى دهد،

قطره اى آب یا اندکى غذا (راه تنفّسش را مى بندد و) او را مى کُشد، 

و (اندکى) عرق او را متعفّن و بدبو مى سازد!

انسانى که این قدر ضعیف و ناتوان است، اگر توجّه به ضعف خویش داشته باشد، متکبّر نمى شود!  

انسانى که ابتدایش نطفه اى متعفّن و بى ارزش، و انتهایش مردارى بدبو و مشمئز کننده، و در این بین هم حامل نجاسات است، به چه چیز خویش فخر مى فروشد! 

مطالعه پیامدها و آثار سوء تکبّر

اگر انسان بداند و باور کند که تکبر باعث تنفر مردم از او و رانده شدنش از درگاه الهی می شود و آخر و عاقبت تکبر سر از کفر در می آورد، سعی در معالجه این گناه کلیدی می کند.

تمرین و ممارست

برای درمان تکبر باید هر روز روح را به ورزش ببرد و با تمرین و ممارست روح را قوی کند. روح ضعیف و تمرین ندیده در مقابل نفس کم می آورد و یارای مقاومت ندارد.
تمرین و ممارست تواضع را باید آنقدر ادامه داد تا تواضع برای انسان یک حالت شود و باز هم تمرین را ادامه دهد تا این حالت تبدیل به عادت شود. و با تمرین و پافشاری بیشتر عادت تواضع را تبدیل به ملکه تواضع کند.

منبع:
[۱]: نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره ۴۱۹.
[۲]: والاترین بندگان: شرح و تفسیر ایات عبادالرحمن - صفحه۷۱