سایت رسمی عباد الرحمن

قدرت بر تسلیم شرط صحت بیع است یا عجز از تسلیم، مانع است؟

• معاقد اجماعات این است که قدرت بر تسلیم شرط است.
• عجز امر عدمی است و امر عدمی نمی‌تواند مانع باشد بلکه مانع همیشه وجودی است. مثل آتش که آب مانع آن است.

البته چه قدرت بر تسلیم شرط باشد و چه عجز شرط باشد ثمره ای ندارد. فرقی هم ندارد شک ما، شک موضوعی باشد یا حکمی یا مفهومی.

• شک موضوعی: زمانی که شک کنیم که قدرت بر تسلیم یا عجز تحقق پیدا کرده است یا نه، استصحاب می کنیم و عدم قدرت یا عجز گذشته را ابقاء می کنیم.
• شک حکمی: زمانی که شک کنیم آنچه از عمومات اوفوا بالعقود و امثال آن خارج است، عجز استمراری است یا عجز حتی یک ماهه را هم شامل می شود به اصاله العموم این عمومات تمسک می کنیم.
• شک مفهمومی: زمانی که شک کنیم مراد از عجز، تعذر است یا تعسر و سخت بودن تسلیم را هم شامل می شود به عمومات صحت تمسک می کنیم.

در تمام موارد فرقی نمی کند قدرت بر تسلیم را شرط بدانیم یا عجز را مانع.

ثمره در جایی به وجود می آید که رابطه آن دو تضاد (دو امر وجودی) باشد مثل عدالت و فسق، نه در جایی که رابطه ملکه و عدم ملکه (یکی وجودی و یکی عدمی) باشد مثل شرط و مانع که مورد بحث ماست و جهل و علم