سایت رسمی عباد الرحمن

تنبیه نهم: این تنبیه توضیح اصل مثبت هست که توهم نشود که عدم ترتب اثر غیر شرعی و نه اثر شرعی با واسطه ( واسطه عادی یا عقلی) به نسبت مستصحب واقعی است بلکه فقط به نسبت به مطلق الوجود است. (اصل مثبت در وجود واقعی وجود دارد نه مطلق وجود)

توضیح:

اثار ولوازم شرعی وغیر شرعی مستصحب دو قسم است:

• آثار و لوازم وجود واقعی مستصحب است یعنی این آثار بر وجود واقعی مستصحب مترتب می شوند نه بر وجود تعبدی مستصحب، مثل نبات لحیه
• آثار و لوازمی که بر مطلق الوجود مترتب می شود (خواه بر وجود واقعی مستصحب، خواه بر وجود ظاهری تعبدی مستصحب) مثل وجوب موافقت، حرمت مخالفت

آثار شرعیه بلاواسطه  استصحاب بر آن مترتب می شود و نیز آثاری که اثر مطلق وجود است اما بر اثاری که اثر وجود واقعی است مترتب نمیشود.

 لذا در صورتی که حکمی مانند وجوب برای نماز جمعه استصحاب کنیم همه آثار مطلق وجود این حکم مترتب می شود مثل حرمت مخالفت وضد و وجوب مقدمه و متابعت. زیرا موضوع اینها مطلق الوجود است و با استصحاب وجوب مطلق الوجود وجوب آین آثار تحقق پیدا کرده است

عدم المنع (در صورت شک در حرمت) و عدم التکلیف (در صورت شک در وجوب)  قابل استصحاب است.

عدم استحقاق عقاب در صورتی است که تکلیفی مخالفت نشود و چون اثر مطلق تکلیف است نه تکلیف واقعی فقط. لذا با این که اثر عقلی است بر چنین استصحابی مترتب می شود واصل مثبت نیست.