سایت رسمی عباد الرحمن

حدیث موتوا قبل أن تموتوا (بمیرید قبل از آنکه بمیرید)(1) یک حدیث عرفانی است و معنی حدیث این است که قبل از اینکه به موت اجباری بمیرید، 

ویژگی‌ها و حالات کسانی که مرده‌اند را داشته باشید. پس باید ببینیم که اموات چه ویژگی‌ها و حالاتی دارندتا بتوانیم به این حدیث عمل کنیم.

اموات چه صفات و حالاتی دارند؟

وابسته نبودن به دنیا

اموات هیچ علاقه و وابستگی به دنیا ندارند و تمام تعلقاتشان از دنیا قطع‌شده است. این علاقه به دنیا زمانی در انسان وجود دارد که روح در جسم باشد. بعد از جدا شدن روح از جسم دلیلی وجود ندارد که علاقه به دنیا هنوز وجود داشته باشد بقول مولوی:

تن زده اندر زمین چنگال ها 

جان کشیده سوی بالا بالها

ظهور حقایق عالم

پرده‌های حجاب برای اموات از بین می‌رود چنانکه خداوند می فرماید: 

لَقَدْ کُنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هٰذٰا فَکَشَفْنٰا عَنْکَ غِطٰاءَکَ فَبَصَرُکَ اَلْیَوْمَ حَدِیدٌ ﴿2﴾
[به او می گویند:] تو از این روز بزرگ در بی خبری و غفلت بودی، پس ما پرده بی خبری را از دیده [بصیرت] ات کنار زدیم در نتیجه دیده ات امروز بسیار تیزبین است.

و حدیث  موتوا قبل أن تموتوا به ما فرمان می‌دهد که طوری خود را از علائق دنیا جدا کنیم و بندگی کنیم که بتوانیم قبل از موت حقائق عالم را ببینیم. 

تجرد روح

سوم اینکه اموات بعد از مرگ مجرد می‌شوند و این حدیث از ما می‌خواهد به حدی از تذهیب نفس و تعبد برسیم که مجرد بشویم و بتوانیم به عالم بالا دسترسی داشته باشیم.

به‌یقین رسیدن

چهارم اینکه اموات بعد از مرگ به یقین می‌رسند که خداوند وجود دارد و همچنین بهشت و جهنم و... . این حدیث از ما می‌خواهد که در همین دنیا به یقین برسیم همچنان که خداوند می‌فرماید:

وَ اُعْبُدْ رَبَّکَ حَتّٰى یَأْتِیَکَ اَلْیَقِینُ ﴿3﴾

و پروردگارت را تا هنگامی که به یقین برسی، بندگی کن.

گفت پیغمبر صباحی زید را
کیف اصبحت ای رفیق با صفا
گفت عبدا موقنا باز اوش گفت
کو نشان از باغ ایمان گر شکفت
گفت تشنه بوده‌ام من روزها
شب نخفتستم ز عشق و سوزها
تا ز روز و شب گذر کردم چنان
که ز اسپر بگذرد نوک سنان(4)

البته آنچه در این مقاله گفتیم تمام معنای حدیث نیست و این کلام رسول خدا صلی الله علیه و اله بسیار جای تامل و تفکر دارد.

آیا حدیث  موتوا قبل أن تموتوا به معنی موت اختیاری است؟

خیر... آنچه در عرفان به نام موت اختیاری نام‌برده می‌شود منظور این حدیث نیست بلکه این حدیث خواسته است که به‌صورت کلی مردم را دعوت کند تا حالات و ویژگی‌های اموات را داشته باشند. گرچه رسیدن به مرتبه‌ای که حدیث می‌خواهد کار بسیار سختی است و نیازمند اراده‌ای قوی است و موت اختیاری یکی از چیزهایی هست که در این مسیر به دست می‌آید و همانطور که در این مقاله اشاره شد یکی از ویژگی‌های اموات، تجرد است.

منبع:

1. پیامبر اعظم صلی الله علیه واله فرمودند : موتوا قبل ان تموتوا " بمیرید قبل از اینکه شما را بمیرانند. این حدیث در کتب روایی مثل بحار الانوار ج69 ص 59 و الوافی ج4 ص 411 بعنوان حدیث مشهور ذکر شده
2. ق‏، آِیه 22
3. الحجر، 99
4. مولوی