سایت رسمی عباد الرحمن

آیات 63 تا 76 سوره فرقان معروف به آیات عباد الرحمن هستند زیرا در این آیات خداوند از بندگان خاصی بنام عباد الرحمن نام می برد و به توصیف ویژگی های آنها می پردازد.

این آیات در حقیقت فشرده ای از اخلاق اسلامی هستند که مشتاقان بندگی و عبودیت بهره ای وافر از این آیات خواهند برد.
این آیات اینگونه شروع می شود:

• وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا (۶۳)

• بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی تکبّر بر زمین راه می‌روند؛ و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام می‌گویند (و با بی اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند) ؛ (۶۳)

دومین ویژگی عباد الرحمن، صفت مدارا کردن با مردم و اعراض از جاهلان است. خداوند می فرماید: وَ إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَاماً [۱] و هنگامى که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند) به آنها سلام مى گویند (و با بى اعتنایى و بزرگوارى مى گذرند).

وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَهِلُونَ قَالُواْ سَلَماً 

و بندگان خداى رحمان کسانى اند که روى زمین بى تکبّر راه مى روند، و هرگاه جاهلان آنان را طرف خطاب قرار دهند (و سخنان نابخردانه گویند) با ملایمت (و سلامت نفس) پاسخ دهند. 

ترجمه و تفسیر آیات عباد الرحمن در تفسیر المیزان

وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً (۶۳) وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً (۶۴) وَ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذابَها کانَ غَراماً (۶۵) إِنَّها ساءَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً (۶۶) وَ الَّذِینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواماً (۶۷) 

وَ الَّذِینَ لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ لا یَزْنُونَ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ یَلْقَ أَثاماً (۶۸) یُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ یَخْلُدْ فِیهِ مُهاناً (۶۹) إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً (۷۰) وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ یَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً (۷۱) وَ الَّذِینَ لا یَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً (۷۲) 

در سوره فرقان ذکر شده است که عباد الرحمن دو دعا را در درگاه الهی انجام می دهند. اولین دعای آنها مربوط به ترسشان از جهنم و عذاب های آن است . آنان اینگونه دعا می کنند:

...رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا (۶۵) إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا (۶۶)

«پروردگارا! عذاب جهنم را از ما برطرف گردان، که عذابش سخت و پر دوام است! (۶۵)
مسلّماً آن (جهنم)، بد جایگاه و بد محلّ اقامتی است! » (۶۶) 

چرا خداوند اولین ویژگی که در آیات عباد الرحمن ذکر می‌کند تواضع و فروتنی است و این اهمیت دادن به تواضع عباد الرحمن از کجا نشاءت می‌گیرد؟

جواب در یک کلام: تکبر چشمه ی جوشانی از گناه است که به کفر منتهی می شود!

اولین صفتی که خداوند در آیات عباد الرحمن از آن یاد میکند تواضع و فروتنی عباد الرحمن است. خداوند میفرماید:
وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنًا 
بندگان(خاص خداوند)رحمان، کسانی هستند که با آرامش و بی تکبّر بر زمین راه می‌روند...(1)

برای دانلود کتاب والاترین بندگان (شرح و تفسیر ایات عباد الرحمن) در فرمت دلخواه به ادامه مطلب مراجعه کنید. این کتاب یکی از بهترین و کاملترین شروح آیات عباد الرحمن است که توسط آیت الله مکارم نوشته شده است.

چهارده صفت براى عبادالرحمن ذکر شده است؛ هر چند بعضى از مفسّران تنها به دوازده ویژگى آن اشاره نموده و از دو مورد دیگر غفلت کرده اند. آن صفات و ویژگیها به شرح زیر است: 

1- تواضع و فروتنى. 2- مدارا کردن با جاهلان و افراد نادان. 3- عبادتهاى شبانه، مخصوصاً نماز شب. 4- ترس از خداوند و خوف از عذاب الهى. 5- ترک افراط و تفریط در مسائل مختلف زندگى. 6- دست شستن از هرگونه شرک. 7- احترام به خون افراد بى گناه. 8- ترک بى عفّتى و آلوده نشدن به زنا. 9- حاضر نشدن در مجالس آلوده و باطل. 10- پرهیز از کارهاى لغو و بیهوده. 11- تحقیق و تفکّر و اندیشه در کارها. 

12- توجّه به تربیت اولاد و فرزندان. 13- اسوه و الگوى دیگران بودن. 14- صبر در مقابل مشکلات ناخوشایند زندگى. 

والاترین بندگان: شرح و تفسیر ایات عبادالرحمن صفحه14